Het ene bedrijf is het andere niet
Hoe organiseer je het arbo- en verzuimbeleid in je bedrijf? Wat regel je als het gaat om preventie en inzetbaarheid van medewerkers? Welke arbodienstverlener sluit aan bij de keuzes die je maakt? OVAL laat zien wat er komt kijken bij het kiezen van een arbodienst en geeft tips.
Lees verder
Als het er om gaat werkend Nederland gezond en fit te houden, zijn werkgevers, werknemers en dienstverleners gebaat bij duidelijke afspraken. Een contract met een arbodienst beschermt werknemers. Dit biedt werkgevers houvast en geeft helderheid voor alle betrokken partijen. Sinds 1 juli 2017 zijn de elementen voor een basiscontract in de Arbowet en het Arbobesluit opgenomen.
Grote verschillen in beleid en uitvoering
Het ene bedrijf is het andere niet. Daardoor zijn er grote verschillen in beleid en uitvoering als het gaat om arbeidsomstandigheden, verzuim, preventie en duurzame inzetbaarheid. Het beleid van een bedrijf moet gebaseerd zijn op de specifieke arbeidsrisico’s binnen en de doelstellingen van dat bedrijf. Wanneer een bedrijf bijvoorbeeld werkt met gevaarlijke stoffen, vraagt dat om specifieke maatregelen. Datzelfde geldt voor fysieke belasting of psychosociale belasting als agressie en werkdruk.
Arbo- en verzuimbeleid: wie doet wat en hoe zorg je ervoor dat deskundigheden elkaar weten te vinden en versterken?
Eigenaarschap tonen
Een werkgever moet ‘eigenaarschap’ tonen. Hij is verantwoordelijk voor goede arbeidsomstandigheden, de zorg voor zijn medewerkers en voor hun inzetbaarheid. De werkgever heeft ook financiële verantwoordelijkheden bij ziekte en arbeidsongeschiktheid. Hij heeft er dus belang bij om zelf invloed te kunnen uitoefenen op het beleid en de verzuim- en re-integratiebegeleiding in de praktijk. Sommige werkgevers denken dat alles is geregeld met het afsluiten van een contract met een arbodienstverlener. Zij zijn dan niet of nauwelijks meer betrokken bij de uitvoering. Dat is een gemiste kans. Ook om het beleid rond verzuimbegeleiding en arbeidsomstandigheden tot een integraal onderdeel te maken van het HR-beleid.
Preventie en duurzame inzetbaarheid
Natuurlijk gaat het er niet alleen om te voldoen aan de wettelijke regels. Een werkgever is verantwoordelijk voor goede arbeidsomstandigheden en preventie. Uiteindelijk wil hij een laag verzuim en vitale, duurzaam inzetbare medewerkers die een bijdrage leveren aan het bedrijfsresultaat. Dat vraagt om visie en een preventieve aanpak. De preventiemedewerker binnen het bedrijf is hierbij belangrijk. Bijvoorbeeld bij het opstellen en verrichten van een RI&E. Dat is in de Arbowet vastgelegd, zodat de activiteiten van arbodienstverleners, preventiemedewerker, werknemersvertegenwoordiging (OR of personeelsvertegenwoordiging) en werkgever goed op elkaar kunnen worden afgestemd. De preventiemedewerker heeft als taak om te adviseren aan en samen te werken met de bedrijfsarts en andere arbodienstverleners en met de werknemersvertegenwoordiging.
Eisen rond privacy
De informatiestroom tussen arbodienst/bedrijfsarts en werkgevers over individuele werknemers en over groepen werkenden, is gebonden aan strikte eisen. Wat wel en niet mag is vastgelegd in wet- en regelgeving. Dit wordt bovendien verduidelijkt in richtlijnen en protocollen van bijvoorbeeld NVAB en OVAL (Organisatie voor Vitaliteit, Activering en Loopbaan) en de Beleidsregels zieke werknemer van de Autoriteit Persoonsgegevens. Zo mogen werkgevers geen gezondheidsgegevens van werknemers verwerken en heeft de bedrijfsarts, of een professional die onder zijn directe verantwoordelijkheid werkt, als enige toegang tot deze gegevens. Bij overtreding kunnen fikse boetes volgen.
Samenwerking tussen veel partijen
Werkgever, bedrijfsarts, casemanager, andere arbodeskundigen, de preventiemedewerker, de ondernemingsraad: er zijn veel partijen betrokken bij het arbo- en verzuimbeleid. Wie doet wat en hoe zorg je ervoor dat deskundigheden elkaar weten te vinden en versterken? Werkt de arbodienst met taakdelegatie? Hoe is dit geregeld? Hoe worden werknemers geïnformeerd? OVAL legt uit wat taakdelegatie is en waar je op moet letten in een brochure voor werkgever en werknemer. Om het goed te laten werken, zijn samenwerking en een heldere overlegstructuur van belang. Dan lukt het om het arbobeleid beter af te stemmen op de specifieke omstandigheden in het bedrijf.
Benut de in het bedrijf aanwezige expertise, ontwikkel die verder en zoek dienstverleners die daarbij aansluiten
Deskundigheid benutten
De werkgever heeft behoorlijk wat verantwoordelijkheden. Gespecialiseerde dienstverleners, zoals bedrijfsartsen en arbodiensten, ondersteunen daarbij. Niet alleen bij de beleidsmatige keuzes, maar ook in de uitvoering. Zo kunnen leidinggevenden gecoacht worden om op een kwalitatieve manier een actieve rol te pakken in de preventie en verzuimbegeleiding van medewerkers. Benut de in het bedrijf aanwezige expertise, ontwikkel die verder en zoek dienstverleners die daarbij aansluiten.
Checklist kiezen van een arbodienst
De volgende vragen kunnen helpen bij de selectie van een arbodienst.*
Visie en dienstverlening
- Passen de uitgangspunten van het bedrijf met betrekking tot preventie, arbo- en verzuimbeleid bij die van de arbodienst?
- Sluit de visie van de arbodienst op preventie, duurzame inzetbaarheid en verzuimbegeleiding aan bij die van het bedrijf?
- Is er sprake van een actieve opstelling (verzuimbegeleiding geënt op termijnen of, als dat eerder kan, het activeren van de zieke medewerker)?
- Heeft de arbodienst ervaring met uw type bedrijf, sector? Vraag voorbeelden
- Welke relaties onderhoudt de arbodienst met andere dienstverleners (in samenwerking, netwerk) die snelle re-integratie mogelijk kunnen maken?
- Hoe heeft men de contacten met de uitvoeringsinstellingen als UWV georganiseerd?
- Neemt de bedrijfsarts ook contact op met huisarts en specialisten indien gewenst? Vraag voorbeelden.
- Hoe kijkt de arbodienst aan tegen gezondheidsbevordering op de werkplek? Welke bijdrage levert men hieraan?
- Welke soort analyses kan de arbodienst uitvoeren (verzuimrapportages ongevallen, beroepsziekten, RI&E)? Vraag voorbeelden.
- Niet elke arbodienst is op elk deelterrein even actief. Specifieke kennis van de branche en het bedrijf kan een pré zijn; zeker daar waar zeer specifieke onderwerpen spelen, zoals gevaarlijke stoffen.
Kwaliteit
- Is de arbodienst gecertificeerd?
- Hoe borgt de arbodienst in de praktijk kwaliteit en privacy? Op welke wijze is de privacy van werknemer geborgd? .
Medezeggenschap
- De OR heeft in de Arbowet een nadrukkelijke rol. Hoe geeft de arbodienst de samenwerking met OR vorm?
- Welke dilemma’s kunnen zich voordoen? Weet de arbodienst handig om te gaan met deze dilemma’s? Vraag voorbeelden.
Kennis en samenwerking
- Worden de deskundigen van de arbodienst geregeld in de gelegenheid gesteld hun beroepskennis op te frissen of aan te vullen?
- Is de bedrijfsarts BIG-geregistreerd? Hoe wordt in taakdelegatie gewerkt?
- Worden richtlijnen van de beroepsgroep, onder andere die van de NVAB, gevolgd?
- Hoe wordt de kwaliteit van de dienstverlening geëvalueerd en/of getoetst?
Petra van de Goorbergh
directeur van OVAL, Organisatie voor Vitaliteit, Activering en Loopbaan
*De checklist basiscontract arbodienstverlening biedt een overzicht van toepasselijke wet- en regelgeving en de eisen waaraan een contract tussen een werkgever en arbodienst of bedrijfsarts minimaal moet voldoen. Via www.oval.nl kunt u een selectie maken van gecertificeerde arbodiensten en desgewenst een offerte aanvragen.
