Wat wordt in deze tijd van een medewerker gevraagd? En waar valt nog winst te behalen? Wij vroegen het aan Charles Scholte, directeur van brancheopleider SVS en tevens -voor derde keer op rij- door de branche gekwalificeerd als favoriete brancheopleider.
"De krapte op de arbeidsmarkt maakt dat er nieuwe medewerkers instromen die wel een handreiking kunnen gebruiken om hun taken goed uit te voeren", stelt Scholte. “Omdat de werkdruk hoog is, is het lastig om tijd vrij te maken voor het opleiden van deze medewerkers. En door corona waren er al opleidingsachterstanden ontstaan…. We moeten gezamenlijk onze schouders eronder zetten om de achterstand weg te werken. Want alleen met goed opgeleide en zichtbare professionals kunnen we de impact maken waar behoefte aan is.”
“Veel te veel schoonmakers worden verplicht op cursus gestuurd in plaats van dat zij de gelegenheid krijgen zich verder te ontwikkelen in hun vak”, vervolgt Scholte. “Dat scheelt nogal in de beleving” stelt Scholte. “Werkgevers die oprecht investeren in hun mensen, oprecht geïnteresseerd zijn in hun wensen en suggesties en ervoor zorgen dat schoonmakers persoonlijke aandacht en waardering krijgen, maken het verschil. Het klinkt als een open deur, maar elke dag zien wij dat het waar is. Het zal je ook verbazen waartoe medewerkers in staat zijn als hen meer ruimte en verantwoordelijkheid wordt geboden. Gelukkig is dit besef bij veel bedrijven aanwezig en is hier steeds meer aandacht voor. Vooral omdat bedrijven zich realiseren dat deze aandacht hen een aantrekkelijke werkgever maakt en een belangrijke rol speelt in het voorkomen van verzuim en verloop.”
Dat leidinggevenden een cruciale rol spelen in het schoonmaakproces is voor niemand een verrassing. Maar is die leidinggevende toegerust op die belangrijke rol? Scholte: “De laatste jaren is er enorm geïnvesteerd in het trainen van leidinggevenden. Het accent ligt daarbij op het trainen van een coachende stijl van leidinggeven en het opdoen van sociale en communicatieve vaardigheden die nodig zijn om aan een team leiding te geven. Denk aan weten wat er speelt in je team, een luisterend oor bieden en in een vroeg stadium signaleren dat een medewerker hulp nodig heeft om verzuim te voorkomen. De aandacht voor het ontwikkelen van deze vaardigheden en competenties heeft er wel toe geleid dat er te weinig aandacht overbleef voor de vaktechnische schoonmaakkennis. Hoe kun je je medewerkers op de werkvloer begeleiden en corrigeren als zij beter weten hoe je moet schoonmaken dan jij als leidinggevende? Hier is duidelijk een uitdaging ontstaan waar we zeker iets mee moeten.”
De tijd dat je als schoonmaker na kantoortijd in een leeg en donker pand onzichtbaar je werk kon doen, ligt steeds meer achter ons. Scholte: “Schoonmakers zijn veel zichtbaarder geworden en er wordt veel meer van hen verwacht. Goed kunnen schoonmaken is allang niet meer voldoende om je als schoonmaker staande te kunnen houden. Er worden steeds hogere eisen gesteld aan sociale vaardigheden, verantwoordelijkheden, het omgaan met klachten, hospitality en ga zo maar door."
Ook van leidinggevenden wordt volgens hem verwacht dat zij op veel terreinen thuis zijn. "Bijvoorbeeld vroege signalering bij het voorkomen van verzuim, het voeren van jaargesprekken, het opstarten van nieuwe objecten, enzovoorts. Je moet steeds meer weten en kunnen om je staande te houden. En zeker in een overspannen arbeidsmarkt beschikt niet iedereen over de gevraagde competenties, dus daar is werk aan de winkel. Het blijft als opleider geweldig om te zien hoe snel mensen zich kunnen ontwikkelen en in hun vak zekerder van zichzelf worden. Geef medewerkers de ruimte, de mogelijkheid en de verantwoordelijkheid om zich te ontwikkelen en te groeien en je staat versteld waar zij toe in staat zijn. Na de aanvankelijke schroom bij de start van een training zie je cursisten ontspannen en plezier beleven aan het samen leren. De volgende les komen zij trots vertellen dat zij het geleerde in hun werk toegepast hebben en dat het beter gaat. Omdat al onze opleidingen en trainingen heel dicht tegen de praktijk zitten, geef je cursisten steeds een praktische handreiking naar hun eigen werk.”
Hoe betrek je medewerkers bij het vitaliseren van hun vakmanschap? Hoe zorg je dat zij zelf en met collega’s aan de slag gaan en langer, productief, tevreden en betrokken doorwerken tot hun pensioen? Wat is daarvoor nodig? Scholte: “Schoonmaken is een fysiek en mentaal belastend beroep. Omdat we van medewerkers verwachten dat zij productief blijven, maakt vitaal vakmanschap inmiddels onderdeel uit van al onze basisopleidingen. Door tijdig met elkaar in gesprek te gaan over hoe het nu écht met de medewerker gaat en hoe hij zijn werkzaamheden ervaart, blijven medewerkers tevreden en betrokken. Maar wat is nodig om vitaal en geïnspireerd te blijven? Naast de zorg voor een goede gezondheid helpt het als de medewerker enige regie over zijn werk heeft en zich gehoord voelt. Mogelijk kan een taak ook verbreed worden, waarmee de afwisseling groter wordt. Wij zien hier gelukkig bij onze klanten steeds meer aandacht voor.”
“Driemaal op rij de lijst van opleiders aanvoeren bij de verkiezing van Partner of Choice is iets om met recht trots op te zijn. Niet in de laatste plaats omdat dit het oordeel van de markt is”, stelt Scholte. “Als grootste opleider voor de schoonmaakbranche en de facilitaire dienstverlening proberen wij elke dag met onze passie voor opleiden onze klanten te verrassen. Met ons fantastische team van docenten, trainers en examinatoren biedt SVS een breed, landelijk dekkend aanbod van opleidingen. Zowel incompany als open inschrijving. Het compliment van de verkiezing komt voor een belangrijk deel onze docenten toe. Zij maken elke dag het verschil!”.
Vitaal vakmanschap veronderstelt ook dat je je moet kunnen blijven ontwikkelen. “Dat je de gelegenheid krijgt je kennis te verbreden en te verdiepen”, legt Scholte uit. “Het valt ons op dat cursisten na afloop van hun opleiding vaak vragen wat de vervolgmogelijkheden zijn. Zij hebben de smaak te pakken, zien wat de opleiding voor hen betekent en ze willen meer. In de huidige krappe arbeidsmarkt is dat niet altijd makkelijk te organiseren, maar je wilt dit signaal niet negeren. Dat heeft namelijk tot gevolg dat medewerkers die verder willen zich op de arbeidsmarkt gaan oriënteren. Voor een accountant of een jurist snapt iedereen de noodzaak van her- en bijscholing, maar die noodzaak is er in dezelfde mate voor de schoonmaker. Gelukkig wordt steeds meer onderkend dat hier behoefte aan is en worden er financiële middelen voor vrijgemaakt”.
Veel schoonmakers hebben in het verleden negatieve schoolervaringen opgedaan en klagen over faalangst voor het examen. Scholte: “Het verdient respect dat de schoonmaakbranche het belang van goede vakopleidingen onderkent en bereid is hier veel geld in te investeren. Maar in de ratrace naar beter en sneller is naar mijn mening het accent te veel komen te liggen op het examen. Opleiden als exameninstructie in plaats van een opleiding om een échte schoonmaakprofessional af te leveren. Het examen is immers niet meer dan een middel om te toetsen of de kandidaat voldoet aan de eisen die wij aan een vakprofessional stellen. Het diploma moet het bewijs zijn dat een medewerker zijn vak verstaat en niet dat hij zonder kleerscheuren door het examen is gerold. Daar is ruimte te winnen.”
Scholte vraagt ook aandacht voor de grote nadruk op de Nederlandse taalvaardigheid van de examenkandidaten. “Ik ken natuurlijk de argumenten waarom taal zo belangrijk is, maar ik constateer óók dat medewerkers die hun vak verstaan en van grote waarde zijn, niet de gelegenheid hebben dat met een diploma te bekronen omdat hun Nederlandse taalvaardigheid niet of nog niet voldoende is. De praktijk heeft bewezen dat een combinatie van taaltraining en vaktechnische training snel tot resultaten leidt, maar daar moet dan wél gelegenheid voor zijn. Zeker met een overspannen arbeidsmarkt worden er andere keuzes gemaakt. Ik zou bij het examineren graag dichter aansluiten op de praktijk waarin nu eenmaal een deel van de medewerkers moeite met de Nederlandse taal heeft. Als het niet kan zoals het moet, dan moet het maar zoals het kan”.
SVS zegt in haar mission statement dat zij opleidt met passie. Wat wordt hiermee bedoeld? Scholte: “Het is heel dankbaar werk om medewerkers die in hun onderwijscarrière soms minder kansen hebben gehad vooruit te helpen. Veel medewerkers halen bij SVS het eerste diploma in hun leven en je kunt je voorstellen wat dat voor hen betekent. Natuurlijk leren wij onze cursisten de kneepjes van het vak, maar misschien nog veel mooier is dat je veel cursisten ziet groeien in hun ontwikkeling. Zij voelen zich gerespecteerd en gewaardeerd in wat zij kunnen en worden daardoor zelfverzekerder en minder afwachtend. Ze nemen verantwoordelijkheid, zijn bereid gewoontes af te leren en zijn bereid gewoontes af te leren en nieuwe dingen aan te leren. Naast dat zij een vakprofessional worden, maken zij grote stappen in hun persoonlijke ontwikkeling en in hun zelfrespect. Het is een begin naar een volgende stap. Dat betaalt zich uit in een meer vakbekwame en betrokken medewerker. Zo werkt de passie waarmee onze docenten onze cursisten vooruithelpen aanstekelijk.”
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met SVS.
www.svs-opleidingen.nl
Benieuwd naar de overige onderzoeksresultaten? Kik hier