Charles Scholte, SVS

‘Het mes van continu opleiden snijdt aan twee kanten’

Waarom is continu opleiden in de schoonmaakbranche zo belangrijk? Natuurlijk draagt het bij aan betere prestaties en een hogere schoonmaakkwaliteit, maar volgens Charles Scholte, directeur van schoonmaakopleidingsinstituut SVS, is dat niet het enige doel. “Je helpt mensen om stappen in hun leven te zetten.”

Waarom heb je überhaupt een opleiding nodig voor schoonmaken? We maken immers toch allemaal wel eens schoon? Charles Scholte van schoonmaakopleidingsinstituut SVS merkt dat die vragen nog steeds weleens gesteld worden. “Het moment dat jij thuis je toilet schoonmaakt op een manier die ergonomisch niet verantwoord is, dan kom je daar wel mee weg. Net zoals wanneer je met een kromme rug twee of drie kamers stofzuigt. Daar zul je geen grote problemen door ondervinden”, aldus de directeur van de schoonmaakopleider, die in haar 42-jarige bestaan al zo’n 110.000 mensen uit de schoonmaak heeft gediplomeerd.

‘Het is belangrijk dat schoonmaakmedewerkers met een rechte rug door het pand lopen. Dat ze zelfvertrouwen hebben en dat ze iedereen durven aankijken en aanspreken’

Optimale omstandigheden

“Het wordt een ander verhaal wanneer je op een dag opeens onder tijdsdruk hele afdelingen moet stofzuigen en twintig wc’s moet reinigen”, zegt Scholte. “Als je dat verkeerd doet, dan heb je binnen no time gezondheidsklachten . Schoonmaak is zwaar en belastend werk, dat weten we allemaal. Daarom is het zaak om te voorkomen dat je je lichaam ónnodig belast. Met opleiden leer je werknemers hun schoonmaakwerk optimaal uit te voeren. En je maakt de werknemers bewust van de invloed die zij daar zelf op hebben.”

Verwachtingen veranderen

Het is sowieso belangrijk om schoonmaakmedewerkers bewust te maken van wát ze aan het doen zijn en wáárom ze dat doen. Scholte legt uit: “We zien veel resultaatgerichte contracten in de branche. Dan wordt er van de schoonmaakmedewerkers gevraagd om zelf in te schatten wat belangrijk is om schoon te maken. Ze moeten dan zelf de verantwoordelijkheid kunnen nemen voor hun werk.”

Ook op andere vlakken wordt er meer gevraagd van schoonmakers. Denk bijvoorbeeld aan dagschoonmaak en hospitality, waardoor schoonmaakmedewerkers ineens een stuk zichtbaarder zijn geworden. “Daardoor veranderen ook de verwachtingen. Zo wordt er meer van hen gevraagd op het gebied van communicatie en gastvrijheid. Dat zijn competenties die niet iedereen standaard beheerst.”

Bewust van het belang

Het gaat bij opleiden dan ook niet alleen om het aanleren van de juiste manier van schoonmaken. “Dat bewustzijn is enorm belangrijk. Daardoor help je mensen om stappen te zetten, niet alleen in hun werk, maar in hun hele leven”, vertelt Scholte. “Het is belangrijk dat schoonmaakmedewerkers met een rechte rug door het pand lopen. Dat ze zelfvertrouwen hebben en dat ze iedereen durven aankijken en aanspreken. Daarvoor moeten ze zich bewust zijn van het belang van hun werk.”

Continu bijleren

Met een eenmalige opleiding of training ben je er volgens Scholte nog niet. “In de maatschappij van vandaag de dag is het voor iedereen van belang om voortdurend bijgeschoold te worden. Dat geldt voor mij, voor jou en ook voor de schoonmaak. Schoonmakers zouden de ruimte moeten krijgen om periodiek, bijvoorbeeld eens in de twee of drie jaar, bijgepraat te worden. Over zaken als nieuwe methoden, nieuwe inzichten en nieuwe ergonomische principes. Om in je vak verder te kunnen en niet buiten spel komen te staan, moet je continu nieuwe kennis aangereikt krijgen.” De maatschappij verandert immers snel, met continu nieuwe trends, ontwikkelingen en verwachtingen. De opleidingen spelen daar handig op in. Scholte: “Natuurlijk zullen bepaalde aspecten van de opleidingen altijd blijven, maar het staat nooit stil. Er is continu beweging, waarbij de accenten telkens ergens anders komen te liggen. Daarin volgen we de markt.”

Leidinggevende speelt hoofdrol

Als voorbeeld noemt hij het vergrote bewustzijn over het belang van goed gekwalificeerde leidinggevenden in de branche. “Niet zelden maakt een werknemer promotie naar leidinggevende, omdat hij of zij het werk heel erg goed doet, of omdat diegene al lang werkzaam is bij het bedrijf. Dat is begrijpelijk, maar dat betekent niet dat diegene automatisch goed leiding kan geven. We merken nu dat steeds meer schoonmaakbedrijven dat onderkennen en hun leidinggevenden laten opleiden of trainen. Het is immers zo dat bij objecten waar een goede leidinggevende loopt, de schoonmaak vaker prima verloopt en iedereen tevreden is. De leidinggevende speelt een hoofdrol.”

Charles Scholte: “Er waren altijd sceptici die zeiden dat e-learning niet geschikt zou zijn voor de schoonmaak.”

Zo kunnen zowel beginnende als de al wat meer ervaren leidinggevenden aan de slag gaan met een sociaal communicatieve vaardigheidstrainer. “Waarbij zij allerlei aspecten van leidinggeven aangereikt krijgen, die eerder van hen als schoonmaakmedewerker niet of amper gevraagd werden. Denk aan het stellen van vragen aan medewerkers, terugkoppelingen geven, voorzien welke problemen er zouden kunnen spelen, handreiking bieden, korte instructies geven en niet in de laatste plaats bijdragen aan het voorkomen van verzuim.”

Blended learning

Het volgen van een opleiding of training betekent niet dat werknemers dagen achtereen in een klaslokaal hoeven te zitten. Dat werd tijdens de coronacrisis nog eens extra duidelijk. Scholte: “Al onze opleidingen vielen door het coronavirus in één keer stil. We zijn toen versneld aan de slag gegaan met het verspreiden van e-learningmodules onder de naam ‘SVS TrEx’: Training for Excellence. Daardoor konden we mensen op afstand toch een heleboel kennis meegeven die zij in de praktijk konden gebruiken. Door de maatregelen lag in veel sectoren het schoonmaakwerk stil, terwijl er in de zorg een schreeuwend tekort aan schoonmakers was. Er moesten dus in korte tijd veel mensen omgeschoold worden, bijvoorbeeld van kantoorschoonmaker naar ziekenhuisschoonmaker. Daar heeft e-learning een belangrijke rol in gespeeld.” Dat heeft bij velen de ogen geopend, vertelt Scholte. “Er waren altijd een aantal sceptici die zeiden dat e-learning niet geschikt zou zijn voor de schoonmaak. Nu is bewezen dat het wel degelijk bijdraagt. Volgens mij gaat er niks boven blended learning. Dat is een combinatie van e-learning met praktijkoefeningen. Daardoor zijn er minder uren in het klaslokaal nodig en kunnen mensen een deel vanuit huis doen. Belangrijk is dat zij daar wel tijd en/of faciliteiten voor beschikbaar gesteld krijgen.”

Meer baten dan kosten

Voor het opleiden van werknemers hoeft een schoonmaakbedrijf vaak niet diep in de buidel te tasten. In feite is opleiden immers investeren in je medewerkers. En investeren betekent dat je er uiteindelijk beter van wordt. “In onze branche hebben we een hele mooie bekostigingsstructuur vanuit de RAS (Raad voor Arbeidsverhoudingen Schoonmaak- en Glazenwassersbranche, red.). Die biedt vergoedingen voor opleidingen. Dat is een zegen voor de sector en het is verstandig om daar gebruik van te maken”, zegt Scholte. Helemaal omdat het zoveel kan opleveren. Hij somt op: “Iemand die is opgeleid, werkt efficiënter en effectiever. De schoonmaakkwaliteit gaat erop vooruit, er worden minder fouten gemaakt, met meer tevreden klanten tot gevolg. Daarnaast, en dat is minstens zo belangrijk, krijgen mensen meer lol in hun werk en ervaren meer binding met het bedrijf. Dat zorgt ervoor dat werknemers beter in hun vel zitten en tevreden zijn. En tevreden werknemers melden zich over het algemeen minder ziek en presteren beter. Kortom: het mes snijdt aan twee kanten.”

Klanten aan het woord 

Scholte geeft aan erg benieuwd te zijn naar de onderzoeksresultaten van het Partner of Choice-onderzoek. ‘’Hier zijn immers de klanten aan het woord waar wij het voor doen! Met een zeer gemotiveerd en deskundig team van docenten, trainers en examinatoren doen wij elke dag ons uiterste best om het verschil te maken. Ook onze state-of-the art-machines en -gereedschappen, toegankelijke lesmaterialen en goede opleidingslocaties, dragen bij aan de hoge examenresultaten. Wij zijn supertrots op elke cursist die zijn diploma behaalt als erkenning van zijn vakmanschap. Ik zie dagelijks dat klanten dat weten te waarderen. Het is fantastisch als dat bekroond wordt met een heel hoge notering.”

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met SVS.